ایجاد تعادل بین کار و زندگی شخصی حتی در بهترین زمان هم کارسختی است. متاسفانه ما درحال حاضر در بهترین زمان نیستیم بلکه در اوضاع اقتصادی نامناسبی به سر می‌بریم که باعث می‌شود به تعادل بین کار و زندگی به عنوان یک رویای دور از ذهن نگاه کنیم. بحران اقتصادی کشور باعث شده که افراد زیادی بیشتر و بیشتر کار کنند و در حین حال احساس کنند که هنوز درآمد کافی ندارند. در سمت دیگر بحران کرونا باعث شده که بسیاری از افراد مجبور به دورکاری و انجام وظایفشان در منزل شوند و همین مرز بین کار و زندگی آن‌ها را کمرنگ و ایجاد تعادل را سخت‌تر کرده است.
در این میان افرادی هم هستند که از لحاظ شغلی بسیار موفق هستند اما اشتیاقی که به پیشرفت حرفه‌ای دارند باعث می‌شود که از آسایش و رفاه خود به نفع شغلشان بگذرند. به هر دسته‌ای که تعلق دارید ایجاد تعادل سالم بین کار و زندگی شما اهمیت زیادی دارد. ساعات کاری طولانی و فکر کردن به کار در ساعات استراحت باعث می‌شود که شما دچار فرسودگی شغلی شوید و نتوانید کار خود را به نحو احسن انجام دهید. اگر به طور مداوم تحت فشار کار و استرس باشید سلامت جسمی و روحی شما به خطر می‌افتد. روابط شما با دوستان و اعضای خانواده آسیب می‌بیند و بهره‌وری شما کاهش پیدا می‌کند. به عبارت دیگر کار بیشتر لزوما به معنی درآمد بیشتر و پیشرفت نیست. اگر همیشه خسته باشید ممکن است مرتکب اشتباهات پرهزینه شوید و اعتبار شغلی شما لطمه می‌بیند.
تعادل بین کار و زندگی به چه معناست؟
اگر می‌خواهید زندگی متعادل‌تری داشته باشید ابتدا باید مفهوم تعادل را درک کنید. تعادل بین کار و زندگی موقعیت ایده‌آلی است که در آن در آن یک کارمند می تواند وقت و انرژی خود را بین کار و سایر جنبه های مهم زندگی خود تقسیم کند. بیشتر مردم تعادل بین کار و زندگی را این طور تعریف می کنند:
- بدون این که سلامتی یا خوشبختی شخصی خود را فدا کنید بر محل کار و محیط اطراف‌تان تاثیر بیشتری بگذارید.
- کارهایی را که برای شما مهم است اولویت‌بندی و اجرا کنید، بدون اینکه از انجام آن‌ها احساس شرم یا گناه کنید یا به خاطر انجام آن‌ها از کسی عذرخواهی کنید.
- در هر لحظه هر جا که هستید از نظر ذهنی در همان مکان حاضر باشید.
هشت راهکار برای ایجاد تعادل بین کار و زندگی
1- نگاه واقع‌بینانه‌ای به تعادل بین کار و زندگی داشته باشید.
وقتی که به تعادل کار و زندگی فکر می‌کنید. احتمالا پیش خودتان تصور می‌کنید که در حالیکه که یک روز مفید را در محل کارتان داشته‌اید آنجا را ترک می‌کنید تا نیمه‌ی دیگر روز را در کنار خانواده و دوستانتان بگذارنید. این یک تصور ایده‌آل است اما همیشه امکان پذیر نیست.
به جای تلاش برای ایجاد تعادل کامل برای یک تعادل واقع‌بینانه تلاش کنید. بعضی روزها ممکن است بیشتر روی کار تمرکز کنید، در حالی که روزهای دیگر وقت بیشتری برای تفریح یا گذراندن وقت با عزیزانتان دارید. تعادل نه به صورت روزانه بلکه در طول زمان به دست می‌آید.
۲- شغلی پیدا کنید که آن را دوست دارید.
اگر از کاری که می‌کنید بیزارید نمی‌توانید اوقات خوب و شادی داشته باشید. لازم نیست عاشق همه‌ی جنبه‌های شغل خود باشید اما کار شما باید تا حدی هیجان انگیز باشد که هر روز موقع برخاستن از رخت خواب وحشت نکنید. شما ممکن است در یک محیط سمی برای یک فرد مسموم کار کنید یا شغلی داشته باشید که واقعا آن را دوست ندارید در این صورت شاید زمان پیدا کردن شغل جدید فرا رسیده است.
۳- هوشمندانه‌تر کار کنید نیازی به بیشتر کار کردن نیست.
عقیده‌ای وجود دارد که می‌گوید: شما باید بیشتر کار کنید و کمتر بخوابید. در این عقیده بعضی از افراد موفق دنیا که خواب کمی دارند به عنوان الگو معرفی می‌شوند در حالیکه بنیاد بهداشت روان ( Mental Health Foundation) در توصیه‌های خود در مورد تعادل بین کار و زندگی می‌گوید که هوشمندانه کار کنید، نه طولانی. این در عمل به این معنی است که شما باید کارهای خود را اولویت‌بندی کنید. برای هر کاری زمان مشخصی تعیین کنید و سعی کنید که آن را در همان زمان تمام کنید. گاهی اوقات گذاشتن زمان بیشتر روی یک کار فقط به معنی صرف انرژی بیشتر و خسته شدن شماست. اما نتیجه‌ی کار تغییر چندانی نمی‌کند. همچنین باید دست از چک کردن تلفن، شبکه‌های اجتماعی و گشت‌و‌گذار در اینترنت بردارید این کار باعث می‌شود که حواس شما پرت شود و نتوانید به درستی روی کارهایتان تمرکز کنید.
۴- برای کارتان حد و ساعت تعیین کنید.
زمانی که محل کار خود را ترک می‌کنید دیگر درباره‌ی کار فکر نکنید و به ایمیل‌های شرکت پاسخ ندهید. اگر ۲۴ ساعت شبانه‌روز در دسترس رییس خود باشید فشار کاری زیادی روی شما قرار می‌گیرد. زمانی که از شما می‌خواهند کار اضافی انجام دهید بلافاصله جواب ندهید و بگویید که درباره‌ی آن فکر می‌کنید. اگر این کار فشار زیادی به شما وارد می‌کند نه بگویید و بر سر حرف خود بمانید. زمانی که دست از پذیرفتن کارها به خاطر احساس گناه یا احساس مسئولیت بیش از حد دست بر می‌دارید وقت بیشتری برای فعالیت‌هایی پیدا می‌کنید که برای شما معنی‌دار هستند.
برای خودتان ساعات کاری مشخص داشته باشید و در خارج از این ساعات به هیچ عنوان کار نکنید. حتی اگر در منزل کار می‌کنید مهم است که کار خود را ساعت مشخصی شروع کنید و ساعت مشخصی به پایان برسانید. در غیر این صورت قبل از اینکه متوجه شوید هر شب تا نیمه شب و آخر هفته ها و تعطیلات را هم کار می‌کنید.
۵- کمال گرایی را فراموش کنید.
آیا این مسئله برای شما زیاد پیش می‌آید که کاری را تمام کنید و بعد با خودتان فکر کنید که می‌توانستید آن را بهتر انجام دهید و همین فکر باعث شود که برگردید و سعی کنید کارتان را اصلاح کنید؟ برای بعضی از افراد سخت است که کارشان را تا موقعی که تمام تلاششان را انجام نداده‌اند رها کنند. اگر بیش از حد کار می‌کنید باید به خودتان بگویید که آنچه که انجام داده‌اید ممکن است عالی نباشد اما به اندازه‌ی کافی خوب است.
تا جایی که برایتان ممکن است در خانه و محل کار فشار بیشتری به خود وارد نکنید.
۶- مراقب سلامتی خود باشید.
سلامتی شما همیشه باید اولویت اول شما باشد. اگر از نظر جسمی و روانی در وضعیت خوبی نباشید زندگی کاری و شخصی شما آسیب می‌بیند. با خوردن وعده های غذایی سالم مخصوصا صبحانه از خودتان مراقبت کنید. فعالیت بدنی را در برنامه روزانه خود جا بدهید و هر شب حداقل هفت ساعت بخوابید. ممکن است فکر کنید که برای انجام درست همه‌ی این کارها وقت کافی ندارید. این کارها ذهن شما را آرام‌تر و سیستم ایمنی بدن شما را تقویت می‌کنند، سطح انرژی شما را بالا می‌برند و در کل باعث می‌شوند که فرد شادتری باشید.
اگر با اضطراب یا افسردگی دست و پنجه نرم می‌کنید با یک روانشناس صحبت کنید. اگر برای صحبت با روانشناس مجبورید یک روز در هفته مرخصی ساعتی بگیرید این کار را بکنید. اگر بیماری مزمنی دارید زمان‌هایی که بیماری شما عود می‌کند کمتر کار کنید. در صورتی که به سلامتی خود بی‌توجهی کنید احتمالا در آینده مجبور می‌شوید روزهای بیشتری مرخصی بگیرید.
۷- از تعطیلات آخر هفته و مرخصی‌هایتان لذت ببرید.
به جای اینکه همه‌ی کارهای زندگی‌تان را برای آخر هفته‌ها بگذارید سعی کنید آن‌ها را هر چه زودتر و در طول هفته انجام دهید. به این ترتیب آخر هفته‌ها می‌توانید به جای اینکه وقت خود را به عنوان مثال صرف مرتب کردن منزل کنید، با چیزهای سرگرم‌کننده و آرام‌بخش پر کنید.
حداقل چند ساعت از آخر هفته‌ها را از کامپیوتر و تلفن همراه دور باشید و کارهای فیزیکی یا خلاقانه‌ای انجام دهید که دوست دارید. برای پیاده‌روی یا دویدن بروید. بنویسید. نقاشی یا شیرینی‌پزی کنید یا هر کار دیگری که از آن حس خوبی می‌گیرید.
از مرخصی‌های خود استفاده کنید. ماهیت خیلی از شغل‌ها به شکلی است که هرگز زمان راحتی برای مرخصی گرفتن وجود ندارد اما این دلیل نمی‌شود که شما مرخصی نروید. لازم نیست حتما برنامه‌ریزی خاصی برای مرخصی کرده باشید هر زمانی که شرایط مناسب بود از مرخصی‌هایتان استفاده کنید. می‌توانید به طبیعت زیبای اطراف شهر بروید و اوقات خوبی را بگذارنید.
۸- برای عزیزان خود وقت خود بگذارید.
شغل شما مهم است اما نباید همه‌ی زندگی شما باشد. اگر شما شغل خود را از دست بدهید شغل دیگری پیدا خواهید کرد. اما اگر رابطه‌ای را که با یکی از عزیزانتان دارید از دست بدهید نمی‌توانید آن را جایگزین کنید. هیچ‌کس در محیط کار شما را به شکلی که عزیزانتان دوست دارند و از شما قدردانی می‌کنند، دوست ندارد. اگر تصمیم بگیرید سر کار نروید شرکت شما شخص دیگری را پیدا می‌کند و جایگزین شما می‌کند. صرف اینکه کار شما زمان‌بر است نباید باعث شود که از روابط شخصی خود غافل شوید.
برای زندگی عاشقانه و خانوادگی خود برنامه‌ریزی داشتید. یک روز در هفته را تعیین کنید و با کسی که او را دوست دارید زمان بگذارانید. به عنوان مثال برای شام با یکدیگر بیرون بروید یا هر فعالیت دیگری که دوست دارید انجام دهید. همچنین می‌توانید برنامه‌های اجتماعی مثل شام هفتگی با بهترین دوستانتان را ترتیب بدهید. این مهم است که یک روز خاص را برای این برنامه‌ها در نظر بگیرید. این باعث می‌شود در طول هفته منتظر آن روز باشید و سختی‌های کار را راحت‌تر تحمل کنید. به علاوه این برنامه‌ها باعث می‌شود که از نظر روانی انرژی بگیرید و در طول هفته متمرکزتر کار کنید.
جمع‌بندی: در انتها این نکته را فراموش نکنید که ایجاد تعادل بین کار و زندگی یک روند مداوم است چرا که علایق، اولویت‌ها و زندگی کاری شما تغییر می‌کند. اولویت‌های خود را به صورت دوره‌ای بررسی کنید و اگر لازم بود در آن‌ها تغییراتی ایجاد کنید تا مطمئن شوید که در مسیر درست قرار دارید.
مقاله مفیدی بود
بسیار مفید و کاربردی. موارد خوبی ذکر شده بود. به امید اینکه هم کارمندان تعادلی بین کار و زندگی ایجاد کنند و هم کارفرمایان شرایطی برای ایجاد این تعادل بوجود بیارن.